Według American Dance Therapy Association (ADTA) choreoterapia to terapeutyczne wykorzystanie ruchu jako procesu, poprzez który wspomagana zostaje emocjonalna i fizyczna integracja [3]. Zgodnie z definicją forma ta wpływa nie tylko na usprawnianie, ale także oddziałuje na sferę emocjonalną, poznawczą oraz społeczną. Jest zatem rehabilitacją kompleksową obejmującą zarówno aspekt motoryczny, jak i psychiczny.
Ćwiczenia muzyczno-ruchowe stosowane są w formie profilaktyki, leczenia uzupełniającego inne metody rehabilitacji lub leczenia właściwego. Techniki choreoterapii obejmują: specjalistyczne ćwiczenia rehabilitacyjne o charakterze tanecznym, ćwiczenia taneczno-gimnastyczne wzbogacone o inne formy np. aerobic, naukę wybranych kroków oraz figur, tańce w formie ścisłej lub zmodyfikowanej, a także improwizację taneczną. Wprowadzenie odpowiedniej techniki leczenia ruchem tanecznym realizowane jest w zależności od wieku oraz możliwości osób ćwiczących z zachowaniem zasady stopniowania trudności muzycznych oraz ruchowych. Łatwe formy na tle prostych, melodyjnych utworów muzycznych w początkowym okresie rehabilitacji pobudzają aktywność psychomotoryczną pacjentów oraz sprzyjają chęci do podejmowania dalszych ćwiczeń [8,4].
Zajęcia taneczno-ruchowe mogą także pełnić rolę terapii reminiscencyjnej wykorzystującej czynność myślenia o czymś lub nawyk łączenia przeszłych doświadczeń, szczególnie tych najbardziej istotnych. Wykorzystanie muzyki znanej seniorom przywołuje u nich miłe wspomnienia z przeszłości, co pozwala wrócić do szczęśliwych czasów młodości i odwrócić świadomość od często przygnębiającej teraźniejszości [1].
Ponadto ćwiczenia muzyczno-ruchowe stosowane u osób starszych wpływają na poprawę jakości ich życia (quality of life – QOL). W wyniku terapii pacjenci odczuwają przypływ sił witalnych oraz lepsze samopoczucie (tzw. well-being), co przekłada się na podniesienie poziomu wydolności fizycznej, minimalizowanie objawów współistniejących chorób somatycznych, a także wzbogacenie sfery relacji międzyludzkich i poprawę stanu psychicznego [9,2].
Holistyczny wymiar choreoterapii czyni tę formę rehabilitacji niezwykle atrakcyjną oraz wartościową dla pacjentów w starszym wieku, co przyczynia się do ich aktywizacji, a jednocześnie zapobiega bezczynności ruchowej i wynikających z niej konsekwencji.
Wiadomym jest, że w wyniku procesu starzenia dochodzi do zmian inwolucyjnych, rozpoczynających się w ultrastrukturze i komórkach, a kończących na poszczególnych układach [7]. Nie wynaleziono jeszcze leku na „starość”, ale znane są czynniki, które przyspieszają ten proces [5]. Pomyślne wyniki badań własnych wykazały, że regularne stosowanie ćwiczeń muzyczno-ruchowych wpływa na zwiększenie biodostępności tlenku azotu u kobiet w podeszłym wieku, co spowalnia związaną z procesem starzenia utratę funkcji śródbłonka i stanowi prewencję chorób układu sercowo-naczyniowego. W związku z tym, ta forma rehabilitacji pod nadzorem wykwalifikowanych specjalistów powinna być zalecana osobom starszym, zwłaszcza prowadzącym stacjonarny tryb życia.
Ta nowo nabyta wiedza może przyczynić się do tworzenia programów zdrowotnych uświadamiających pacjentów już od najwcześniejszych lat o możliwościach diagnozowania oraz eliminowania czynników ryzyka chorób, które upośledzają funkcjonowanie różnych narządów i układów, a także przyspieszają powstawanie wtórnej niepełnosprawności inwolucyjnej [6].
Opracowano na podstawie:
- Baumann K.: Muzykoterapia i reminiscencja jako szansa rozwoju w okresie późnej dorosłości. Gerontol Pol, 2005; 13 (3): 170-176.
- Bräuninger I.: The efficacy of Dance movement therapy group on improvement of quality of life: A randomized controlled trial. Redox Biol, 2012; 39: 296-297.
- Brudnowska A.: Taniec i choreoterapia jako sposób na poprawę jakości życia współczesnej Polki. Now Lek, 2010; 79 (1): 48-49.
- Demczyszak I., Wrzosek Z., Ziółkowska M.: Choreoterapia jako element wspomagający rehabilitację pacjentów w podeszłym wieku. Fizjoterapia, 2007; 15 (2): 35-41.
- Janiszewski M., Bittner-Czapińska E.: Wpływ aktywności ruchowej w młodości na tryb życia i postawy ciała ludzi w wieku starszym. Med Sport, 1999; 93: 6-11.
- Kabsch A.: Powstawanie niepełnosprawności oraz potrzeb rehabilitacyjnych w procesie starzenia się człowieka. [w:] Twardowska-Rajewska J.: Senior w domu. Opieka długoterminowa nad niesprawnym seniorem. Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań, 2007; 55-84.
- Kocemba J.: Starzenie się człowieka. [w:] Grodzicki T, Kocemba J., Skalska A.: Geriatria z elementami gerontologii ogólnej. Wydawnictwo Via Medica, Gdańsk, 2007; 6-13.
- Kozłowska J.: Choreoterapia w rehabilitacji niepełnosprawnych dzieci, młodzieży i dorosłych. Rehabil Med, 2002; 6 (2): 91-94.
- Schulz K. F., Altman D.G., Mother D. i wsp.: Consort 2010 statement: updated guidelines for reporting parallel group randomized trials. Ann Intern Med, 2010; 152 (11): 726-732.
choreoterapia
choreoterapia
choreoterapia