Stały wzrost liczby pacjentów dotkniętych chorobą nowotworową obserwuje się niemalże z roku na rok. Zmiany onkologiczne są rozpoznawane zarówno wśród młodych i starszych ludzi. Problemem zdrowotnym, o skali światowej, jest występujący u kobiet, niezależnie od wieku, rak piersi. Choroba ta znajduje się na drugim miejscu pod względem przyczyn zgonów kobiet z powodu nowotworów złośliwych. Z wyników badań prowadzonych w różnych ośrodkach medycznych wynika, że czynnikiem modyfikującym, wpływającym ochronnie na organizm, jest dieta.
Sugeruje się, że dieta bogata w owoce i warzywa może chronić przed rakiem piersi.
Ta grupa produktów, oprócz witamin i karotenoidów zawieraja inne związki, jak indole, selen, flawonoidy, inhibitory protazy oraz liczne związki zawierające grupę tiolową (-SH). Badania in vitro dowodzą ochronnego, antynowotworowego charakteru tych związków, wykazując ich właściwości antyutleniające.
W latach 1997-1998 przeprowadzono badania ankietowe wśród 257 kobiet po zabiegu mastektomii, operowanych w szczecińskich szpitalach i oddziałach chirurgicznych. Ankiety dotyczyły m.in. oceny aktywności ruchowej w pracy zawodowej oraz o częstości jedzenia owoców i surowych warzyw i zażywania witamin.
Przeprowadzone badanie potwierdziło statystycznie ważnego ochronnego wpływu zwiększonego spożycia owoców i warzyw na ryzyko zachorowania na raka piersi. Zmniejszone ryzyko (z ważnym trendem) wystąpienia tej choroby obserwowano wśród kobiet spożywających owoce, warzywa oraz witaminy syntetyczne przy częstości kilka razy w tygodniu, niezależnie od wartości BMI oraz wśród kobiet mało i średnio aktywnych fizycznie w czasie wolnym od pracy.
Ochronny wpływ spożywania tych produktów zaobserwowano w wypadku kobiet zakwalifikowanych jako mało i średnio aktywne fizycznie w czasie wolnym od pracy. Kobiety o tych poziomach aktywności fizycznej, jedzące owoce i warzywa, miały często co najmniej o 80% zredukowane statystycznie ważne ryzyko w porównaniu z tymi, które spożywały te produkty rzadko.
Wyniki polskich naukowców są zgodne z wynikami badań Hirose i wsp. [2], przeprowadzone wśród 1186 kobiet ze zdiagnozowanym rakiem piersi. Badania te potwierdzają, że u kobiet spożywających tygodniowo warzywa 5 razy i częściej, ryzyko było o 30% mniejsze w porównaniu z tymi, które spożywały je 2 razy i rzadziej.
W wypadku raka piersi dane potwierdzające ochronny wpływ spożywania owoców i warzyw podaje wiele centrów medyczno-naukowych, jednak nadal zbyt mało wiadomo na temat mechanizmu tego działania. Wciąż nie osiągnięto zgodności, wśród zespołów badaczy, dotyczącej częstości spożywania warzyw i owoców, aby można było określić częstość i rekomendować ją jako chroniącą przed zachorowaniem na raka piersi.
Dalsze badania związku ryzyko raka piersi – spożywanie owoców i warzyw, z uwzględnieniem pozostałych składowych stylu życia kobiet, są potrzebne, aby odpowiedzieć na pytania: czy za redukcję ryzyka odpowiedzialne są witaminy w nich zawarte czy inne składniki tych produktów oraz jak często powinny być spożywane.
Opracowano na podstawie: ochrona przed rakiem piersi
- Kruk J. Jedzenie owoców i warzyw a ryzyko raka piersi. Współczesna Onkologia, 2006, 10, 5, 224-230.
- Hirose K., Tajima K., Hamajima N., Inoue M., Takezaki T., Kuroishi T., Yoshida M., Tokudome S. A large-scale hospital based case – control study of risk factors of breast cancer according to menopausal status. Jpn J Cancer Res 1995, 86, 146-154.
