Dolegliwości bólowe kręgosłupa są bardzo częstym problemem z jakim pacjenci zgłaszają się do fizjoterapeuty. Uporczywe, nawracające bóle mają negatywny wpływ na wiele sfer życia. Są źródłem wielu ograniczeń w życiu codziennym, powodują dyskomfort, często wyłączają z życia zawodowego, są przyczyną problemów ze spaniem, odpoczynkiem, zmuszają do rezygnacji z przeróżnych aktywności, często uniemożliwiają normalne funkcjonowanie. Z powodu dolegliwości bólowych kręgosłupa wiele osób musi korzystać z leczenia farmakologicznego i zwolnień lekarskich. Najczęściej przyczyną bólu kręgosłupa jest nieodpowiednie dźwignięcie ciężaru i rotacja w odcinku lędźwiowym. Znając przyczyny dolegliwości bólowych kręgosłupa możemy stwierdzić, że są zawody, w których ryzyko ich wystąpienia jest większe.
Postanowiono sprawdzić jak to jest w przypadku fizjoterapeutów, ponieważ wstępna analiza ich pracy skłania do podejrzeń, że jest to grupa szczególnie narażona na przeciążenia w obrębie kręgosłupa. Fizjoterapeuta pracując z pacjentem często dźwiga, zmuszony jest do pracy w przodopochyleniu i innych wymuszonych pozycjach. Przeprowadzono badanie, które objęło 70 fizjoterapeutów (38 kobiet i 32 mężczyzn) i miało na celu analizę częstości występowania dolegliwości bólowych kręgosłupa w tej grupie zawodowej w odniesieniu do czynników ryzyka wiążących się z ich pracą, cechami antropometrycznymi i poziomem aktywności fizycznej. Średnia wieku w badanej grupie wyniosła 37,5 ± 3 lata.
Badanie składało się z dwóch części. W pierwszej części polecono badanym wypełnić ankietę dotyczącą dolegliwości bólowych, lokalizacji bólu, czasu trwania, podejrzewanych przyczyn. W kwestionariuszu znalazły się także pytania dotyczące wykonywanej pracy, stażu oraz ogólnie aktywności fizycznej. W drugiej części badani poddani zostali badaniu przedmiotowemu: określano ich BMI, proszono o określenie natężenia dolegliwości bólowych, zmierzono zakresy ruchomości w odcinku lędźwiowym kręgosłupa.
Wśród badanych fizjoterapeutów u 90% (!) stwierdzono występowanie dolegliwości bólowych kręgosłupa. 68% zgłosiło, że pierwszy 
incydent miał miejsce między dwudziestym a trzydziestym rokiem życia. Badani potrafili bardzo precyzyjnie podać przyczynę bólu, najczęściej było to nieprawidłowe dźwignięcie lub skręt tułowia. Uzyskane wyniki zdają się potwierdzać tezę, że istnieje związek pomiędzy występowaniem dolegliwości bólowych kręgosłupa a pracą w zawodzie fizjoterapeuty. 37% badanych zgłaszało promieniujący charakter bólu, 70% określiło swoje dolegliwości jako łagodne, a tylko 3% jako bardzo silne. Analiza odpowiedzi ankietowych wykazała, że w związku z pracą fizjoterapeuty występuje wiele czynników sprzyjających przeciążeniom kręgosłupa, m.in. wymuszona nieprawidłowa pozycja ciała, dźwiganie, długotrwałe stanie. Badanie ruchomości kręgosłupa nie wykazało większych problemów. Tylko u 29% badanych stwierdzono niewielką nadwagę.
Przeprowadzone badanie objęło nieliczną grupę fizjoterapeutów, ale wyniki są niepokojące. Powinno się nadal monitorować tę grupę zawodową i wyciągnąć odpowiednie wnioski. Być może trzeba zwrócić większą uwagę na organizację miejsca pracy i jeszcze wnikliwiej przeanalizować wszelkie okoliczności związane z wykonywaniem zawodu fizjoterapeuty.
Opracowano na podstawie:
Bóle kręgosłupa lędźwiowego w grupie zawodowej fizjoterapeutów, Lisiński P., Samborski W., Borgis – Balneologia Polska 3/2006, s. 156-160
