Według definicji norma społeczna to sposób zachowania jednostki założony przez albo dla danej grupy. To forma, która pozwala szybko ocenić co jest, a co nie jest “normalne” i dostosować się do tego standardu. W sporcie wyróżnia się cztery różne rodzaje norm społecznych.
1. Normy narzucone z góry wymagają i oczekują konkretnych zachowań. Normą przyjętą w większości klubów sportowych jest punktualność. Gdyby zawodnicy ciągle spóźniali się na treningi, trenerzy nie mogliby w pełni przeprowadzić założonych ćwiczeń. Dlatego wymaga się i oczekuje od sportowców punktualności. Innymi przykładami norm założonych z góry przez trenerów mogą być zaangażowanie albo wysiłek włożony w grę. Normy społeczne w sporcie
2. Normy zakazów, jak sama nazwa wskazuje, zakazują pewnych zachowań. Tak postępować nie wypada i nie jest to akceptowane. W kontekście wyczynu sportowego może to być na przykład picie alkoholu, palenie papierosów lub spożywanie narkotyków. To niezdrowe nawyki, które na najwyższym poziomie mają bardzo niewielki margines tolerancji wśród trenerów. Podobnie jak oszustwo albo gra niefair.
3. Zachowania podlegające pod normy przyzwolenia nie są mile widziane, ale w niektórych przypadkach są akceptowane. Najlepszą ilustracją normy przyzwolenia jest faul na boisku piłkarskim. Jeśli po faulu akcja może być kontynuowana, sędzia stosuje przywilej korzyści, czyli interpretuje faul w kontekście normy przyzwolenia, nie zakazu. Normy społeczne w sporcie
4. Normy preferowane to te zachowania, które są preferowane, ale nie oczekuje się ich w taki sam sposób jak w przypadku przepisów albo norm narzuconych z góry. Przykładem może być norma fairplay w piłce nożnej. Jeśli drużyna A wybija piłkę poza boisko, gdyż jeden z zawodników leży kontuzjowany, jest normą że drużyna B po wznowieniu gry odda piłkę drużynie A. Takie zachowanie wcale nie wynika z przepisów piłki nożnej, ale stało się w ostatnich latach normą. Kolejnym przykładem normy preferowanej mogą być relacje pomiędzy poszczególnymi zawodnikami. Pewnie że trenerzy życzyliby sobie, żeby wszyscy w drużynie byli ze sobą w dobrych stosunkach poza boiskiem. Jednak nie mogą im narzucić normy, żeby w piątek po treningu wszyscy wyszli razem do kina.
Norma preferowana w piłce nożnej: przywitanie kapitanów [źródło: http://seethecup.com]
Mimo że normy społeczne nie są oficjalnymi zasadami postępowania, bardzo silnie oddziałują na nasze zachowania. Czasami nawet bardziej niż to co zostało zapisane w umowach, kontraktach, regulaminach etc. Ci, którzy kiedyś nie dostosowali się do jakiejś normy społecznej, wiedzą jakie mogą być tego konsekwencje… Kary finansowe, wykluczenia społeczne, poczucie dyskomfortu lub wstydu itp. Normy społeczne w sporcie
Autor: Grzegorz Więcław
http://emsep.blogspot.com/
Normy społeczne w sporcie
Normy społeczne w sporcie
Normy społeczne w sporcie
