Bieg jest najprostszą formą aktywności ruchowej oraz aktywizacji całego ciała. Jest jedną z dyscyplin sportowych, która w formie amatorskiej, nie wymaga dużych nakładów finansowych, ze strony uczestnika jak i wyspecjalizowanych warunków środowiskowych do jej uprawiania. Dlatego jest jedną z najpopularniejszych form uczestnictwa w kulturze fizycznej.
Biegi na długim dystansie, (które są konkurencją wytrzymałościową) zaliczamy do sportów atletycznych, ściślej – lekkoatletycznych. Biegacz „długodystansowy” podczas długotrwałych treningów jak i podczas „zawodów” musi, zaktywizować, swoje naturalne zasoby energetyczne a także wykształcić u siebie zdolność adaptacji do zmęczenia, występującego podczas długotrwałej aktywizacji układu oddechowego, krążenia oraz układu ruchu. By utrzymać odpowiedni poziom gotowości treningowej rozłożonej w czasie, sportowiec uprawiający biegi wytrzymałościowe musi posiadać odpowiedni poziom motywacji do długotrwałych i często monotonnych treningów oraz zaplanowanych zawodów w tym do różnorodnych działań (określonych dążeniem do zaspokojenia potrzeb).
Istnieje bezpośredni związek pomiędzy potrzebami a motywacją (procesem regulacji, sterującym czynnościami człowieka celem doprowadzenia do zamierzonego efektu – motywu, którego źródłem są niezaspokojone potrzeby). Jedną z metod regulacji części ludzkich potrzeb może być bieg (pierwotnie pomagał zdobyć pożywienie, uciec przed niebezpieczeństwem), na który można spojrzeć, jako na czynność regulacyjną, podejmowaną dzięki motywom.
Celem autorów badania było, odkrycie przyczyn oraz stworzenia listy motywów (a także określenie rangi ich ważności) dla osób uprawiających biegi długodystansowe.
Na podstawie obserwacji a także analizy literatury badacze ustalili listę czynników motywacyjnych, które podzielili na 4 grupy (a także ustalono kategorie bardziej szczegółowe):
1. Czynniki zdrowotne (min. subiektywne poczucie zdrowia, chęć posiadania pięknego ciała oraz sprawności fizycznej)
2. Czynniki ambicjonalne (min. osiągnięcia, wyższość, uznanie)
3. Czynniki relaksacyjne (min. uzyskanie stanu odprężenia i odreagowania a także, jako sposób spędzania wolnego czasu)
4. Czynniki społeczne (min. chęć należenia do określonej grupy i identyfikacja się z nią).
Badaniu opracowanym kwestionariuszem ankiety poddali grupę 98 biegaczy (16 kobiet, 82 mężczyzn), w wieku od 19 do 70 lat.
Na podstawie badania, opracowano wyniki, według których hierarchia wartości motywów osób uczestniczących w masowych biegach wytrzymałościowych prezentuje się następująco (jak zaznacza autor badań, zaprezentowana hierarchia dotyczy wszystkich badanych biegaczy – bez względu na wiek i płeć):
1. Motywy kondycyjne (74,4%)
2. Motywy relaksacyjne (69,3%)
3. Osiągnięcia (66,9%)
4. Zdrowie (63,1%)
5. Uznanie (59,1%)
6. Przynależność do grupy (49,4%)
7. Wyższość (45,4%)
8. Sylwetka ciała (42,4%)
Jak można zauważyć badani biegacze najczęściej podejmują aktywność biegową z powodów kondycyjnych, relaksacyjnych i społecznych. Gdzie wiodące znaczenie mają motywy kondycyjne, relaksacyjne, osiągnięcia, zdrowie oraz uznanie (motyw ambicjonalny).
Opracowano na podstawie:
Romanowska-Tołłoczko, A., Marciniuk, J. Motywacja uczestników biegów masowych. W: Korzewa, L., Kowalski, P. (red.). Rozprawy naukowe Akademii Wychowania Fizycznego we Wrocławiu. Rocznik, 2012, 38. Wyd. AWF, Wrocław, 2012. s. 22-25.