Chociaż patomechanizm ataku migreny nie jest do końca poznany, najnowsze badania sugerują, że autoimmunizacja może odgrywać ważną rolę w występowaniu tej choroby [1,2]. Ostatnio szczególną uwagę zwrócono także na związane z migreną zaburzenia układu naczyniowego.

Ponadto udokumentowano również znacznie zwiększone ryzyko udaru mózgu i zmian w naczyniach krążenia mózgowego u migreników [3,4].  W latach osiemdziesiątych Hughes i wsp. po raz pierwszy opisali zespół antyfosfolipidowy (antiphospholipid syndrome – APS) [5], a ból głowy i migrena są zaliczane do jego objawów [6].

Zespół antyfosfolipidowy, znany również jako “zespół Hughesa”, jest chorobą autoimmunologiczną charakteryzującą się pojawieniem się przeciwciał przeciwko kompleksom białkowo-fosfolipidowym (antiphospholipid antibodies – aPL) o właściwościach prozakrzepowych.

Najważniejsze APA to: antykoagulant toczniowy (lapus anticoagulant – LA), przeciwciała antykardiolipinowe (anticardiolipin antibodies – aCL) oraz przeciwciała przeciwko β₂ glikoproteinie I (anti-B2-glicoprotein antibodies – aB2GPI) [7].

Hassan i wsp. [8] wykazali, że migrena jest najczęstszą dolegliwością ze strony ośrodkowego układu nerwowego u pacjentów z pierwotnym zespołem antyfosfolipidowym (primary anti-phospholipid syndrome – APS). Badanie w kierunku zespołu antyfosfolipidowego jest uzasadnione u pacjentów z uporczywymi bólami głowy, ponieważ wiele przypadków ciężkiej, opornej migreny może ustąpić po rozpoczęciu leczenia przeciwzakrzepowego.

Bibliografia:

1. Ferrari M.D., Klever R.R., Terwindt G.M. i wsp.: Migraine pathophysiology: lessons from mouse models and human genetics. Lancet Neurol 2015;14:65–80.
2. Arumugam M., Parthasarathy V.: Reduction of CD4+ CD25+ regulatory T-cells in migraine: is migraine an autoimmune disorder? J Neuroimmunol 2016;290:54–9.
3. Kurth T, Slomke MA, Kase CS, Cook NR, Lee IM, Gaziano JM, Diener HC, Buring JE. Migraine, headache, and the risk of stroke in women: A prospective study. Neurology 2005; 64: 1020–6.
4. SchurksM, RistPM, BigalME,BuringJE, LiptonRB, KurthT. Migraine and cardiovascular disease: systematic review and meta- analysis. BMJ 2009; 339: b3914. doi: 10.1136/bmj.b3914.
5. Kurth T, Slomke MA, Kase CS, Cook NR, Lee IM, Gaziano JM,Diener HC, Buring JE. Migraine, headache, and the risk of stroke inwomen: A prospective study. Neurology 2005; 64: 1020–6.
6. Miyakis S., Lockshin M.D., Atsumi T. i wsp.: International consensus statement on an update of the classification criteria for definite antiphospholipid syndrome (APS). J Thromb Haemost 2006; 4: 295–306.
7. Biggioggero M., Meroni P.L.: The geoepidemiology of the antiphospholipid antibody syndrome. Autoimmun Rev 2010;9:299–304.
8. Hassan M., Noureldine A., Haydar A.A. i wsp.: Antiphospholipid syndrome (aps) revisited: would migraine headaches be included in future classification criteria? Immunol Res. 2016.. doi:10.1007/ s12026-016-8831-9.