Zmiany wartości stężenia mleczanu we krwi (blood lactate concentration) są wrażliwe na zmianę intensywności i czasu trwania wykonywanego wysiłku fizycznego. Współcześnie istnieje kilka różnych koncepcji dotyczących sposobu oznaczania zmian stężenia mleczanu we krwi w celu określenia progów metabolicznych i stref intensywności  w trakcie wykonywania stopniowanych prób wysiłkowych.

Określenie zakresu poszczególnych stref intensywności wysiłku w relacji do referencyjnych wartości stężenia mleczanu wykorzystywane jest w praktyce trenerskiej w celu monitorowania i programowania procesu treningowego.

Dość często wyznaczane są dwa podstawowe wskaźniki określające zmiany stężenia mleczanu we krwi w relacji do intensywności.

Jednym z nich jest próg mleczanowy LT (lactate threshold) określający intensywność wysiłku przy której następuje przekroczenie wartości stężenia mleczanu we krwi ponad poziom spoczynkowy (zobacz również artykuł próg mleczanowy i beztlenowy).

Kolejnym wskaźnikiem jest próg maksymalnej równowagi mleczanowej MLSS (maximal lactate steady state) określający górną intensywność wysiłku przy której poziom mleczanu we krwi utrzymuje się na podwyższonym, lecz stabilnym poziomie. Wysiłek wykonywany z tą intensywnością może być kontynuowany nieprzerwanie przez około 30 – 60 minut.

Wielkości generowanej mocy (lub np. prędkości biegu i pływania) rejestrowane na poziomie LT i MLSS są skorelowane z poziomem maksymalnej mocy aerobowej (VO_2max) osiąganej przez sportowców i pozwalają ocenić aktualny stanu przygotowania do startu w zawodach (zwłaszcza w konkurencjach długotrwałych). progi metaboliczne

W praktyce trenerskiej dla potrzeb programowania procesu treningowego określa się pewne granice między poszczególnymi strefami intensywności, tj:

1) intensywność lekka i umiarkowana: do granicy progu mleczanowego LT (wykorzystywana w treningu spełniającym funkcję aktywnego wypoczynku lub treningu wytrzymałościowym o dużej objętości),

2) intensywność ciężka: do granicy maksymalnej równowagi mleczanowej MLSS (stosowana w treningu wytrzymałościowym charakteryzującym się wysoką intensywnością),

3) intensywność skrajnie ciężka: obejmująca obszar pomiędzy intensywnością MLSS a poziomem maksymalnego poboru tlenu (VO_2max) (stosowana np. w bardzo intensywnych treningach interwałowych).

Czołowi zawodnicy specjalizujący się w konkurencjach wytrzymałościowych realizują od 70 do 90% czasu treningowego w strefie intensywności podprogowych. Strategia taka ma na celu rozwijanie możliwości mięśniowego metabolizmu aerobowego w celu skutecznego wykorzystywania wolnych kwasów tłuszczowych w procesie resyntezy ATP (nośnika energetycznego).

Opracowano na podstawie:
Beneke R., Leithäuser R.M., Ochentel O. (2011). Blood lactate diagnostics in exercise testing and training. International Journal of Sports Physiology and Performance, 6: 8-24/ strefy intensywności.

 progi metaboliczne

 progi metaboliczne

 progi metaboliczne