Efektywność procesu treningowego zależy od wielu współgrających ze sobą czynników. Zaangażowanie trenera, odpowiedni dobór obciążeń, stosowane metody to niektóre elementy, które determinują sukces prowadzonego zawodnika. Jednakże, wszystko powinno być odpowiednio wcześniej zaplanowane i przemyślane pod kątem przygotowania kondycyjnego, techniczno-taktycznego, najważniejszych startów i nieodzownych przerw wypoczynkowych. Służy temu periodyzacja, czyli planowanie treningu sportowego.
W tenisie, gdzie turnieje odbywają się przez niemal cały rok, od stycznia do listopada, trenerzy muszą podchodzić do planowania nieco inaczej niż np. w przypadku gier zespołowych gdzie kalendarz startów jest z góry określony, rozgrywki podzielone są na dwie rundy a czas na regenrację to 2-3 miesiące.
Świat tenisa rządzi się innymi prawami. Specyfika dyscypliny sprawia, że zawodnicy dążą do ciągłego awansu w indywidualnym rankingu co ma wpływ na dobór kolejnych startów. System rozgrywek oparty jest o fazę play-off, co oznacza, że nigdy nie ma pewności czy występ w turnieju skończy się w pierwszej rundzie czy w półfinale, finale. Kolejna istotna rzecz to podróże z kraju do kraju, z kontynentu na kontynent. Powyższe czynniki sprawiają, że plan, który obieramy na początku roku musi być stale modyfikowany do aktualnej sytuacji.
Podstawą w budowie rocznego planu treningowego jest:
– określenie najważniejszych turniejów w roku, na których chcemy osiągnąć szczyt formy sportowej (turnieje Wielkiego Szlema, Igrzyska Olimpijskie, Finał ATP)
– ustalenie okresów przeznaczonych na budowe i odbudowę kondycji fizycznej (6-8 tugodni)
– ustalenie okresów wypoczynkowych
– rozpudowa harmonogramu treningu z uwzględnieniem kolejnych makrocykli
– uszczegółowienie planu nawet o konkretne ćwiczenia, serie, powtórzenia
Roczny plan treningowy powinien składać się z 4 okresów zakończonych szczytem formy
i przerwą wypoczynkową, które powtarzają się kilka razy w sezonie:
– przygotowawczy (ogólny i specjalny) – przeznaczony do budowania kondycji fizycznej, siły, wytrzymałości, mocy
– przedstartowy – duży nacisk na dyspozycję techniczno-taktyczną, mecze kontrolne
– startowy – czas najważniejszych turniejów, treningi odbywają się w formie przybliżonej meczom
– przejściowy – przeznaczony na aktywny wypoczynek i analizę wyników
Opracowano na podstawie:
Crespo, M. & Miley, D. (1998). Podręcznik wzorowego trenera. International Tennis Federation.
Roetert, P. (2001). Designing periodized training program: Tennis. In B. Foran (Ed.), High-Performance Sports Conditioning (p. 318-321). Human Kinetics; 1 edition.
Roetert, P. & Ellenbecker, T. (2009). Periodization training. Coaching and Sport Science Review, 16 (47): 10 – 11.