Trening wysokogórski i jego oddziaływanie na zmiany pojemności tlenowej krwi oraz na poprawę wydolności fizycznej sportowców znajduje się w kręgu zainteresowań trenerów i zawodników. Zmiany adaptacyjne organizmu (m.in. nasilenie erytropoezy), następujące w wyniku przebywania w warunkach wysokogórskich (obniżone ciśnienie atmosferyczne i obniżone ciśnienie parcjalne tlenu), mogą korzystnie wpływać na zwiększenie możliwości transportu tlenu we krwi, prowadząc do podniesienia możliwości wysiłkowych zawodników.
Naukowcy ze Szwajcarskiego Instytutu Sportu opublikowali w 2006 roku wyniki przeprowadzonego przez nich eksperymentu. Zbadali oni wpływ 24-dniowego treningu wysokogórskiego, prowadzonego w formie „mieszkaj wysoko, trenuj nisko”, na zmiany wybranych składników krwi, m.in. masy hemoglobiny (Hbmass) i objętości czerwonych krwinek (RCV), w grupie wytrenowanych zawodników specjalizujących się w biegach na orientację.
W badaniu uczestniczyła 10-osobowa grupa zawodników (5 kobiet i 5 mężczyzn), którzy w okresie 24 dni mieszkali na wysokości 2500 m n.p.m. (spędzając tam średnio 18 godzin dziennie), natomiast trenowali na niższych wysokościach (1000–1800 m n.p.m.).
Przed rozpoczęciem i po zakończeniu treningu wysokogórskiego zbadano podstawowe składniki krwi i oceniono poziom możliwości wysiłkowych (sprawdzian biegowy na dystansie 5 km).
Grupa kontrolna składała się z siedmiu biegaczy narciarskich (3 mężczyzn i 2 kobiet), którzy w tym samym okresie mieszkali i trenowali na niskich wysokościach (500–1600 m n.p.m.).
W wyniku treningu wysokogórskiego zaobserwowano w grupie badanych osób istotne zmiany w masie hemoglobiny (średnio z 805 do 848 g) i objętości erytrocytów (średnio z 2,353 do 2470 ml). W grupie kontrolnej nie odnotowano zmian.
Ponadto, u zawodników z grupy eksperymentalnej zauważono wzrost stężenia erytropoetyny (hormonu stymulującego produkcję czerwonych krwinek w szpiku kostnym), retykulocytów (niedojrzałych krwinek czerwonych), transferyny (białka transportującego jony żelaza do komórek) przy jednoczesnym obniżeniu stężenia ferrytyny (białka odpowiedzialnego za magazynowanie jonów żelaza w wątrobie).
Zmiana stężenia wyżej wymienionych składników krwi korelowała ze wzrostem wielkości maksymalnego minutowego poboru tlenu VO2max (średnio z 3,5 do 3,7 l/min) i poprawą wyniku biegu na dystansie 5000 m (średnio z 18’18” do 18’00”).
Autorzy stwierdzili, że zastosowana forma treningu wysokogórskiego okazała się skuteczna, ponieważ wywołała korzystne zmiany w zakresie możliwości transportu tlenu we krwi, jak również spowodowała poprawę możliwości wysiłkowych badanych zawodników.
Opracowano na podstawie:
Wehrlin J.P., Zuest P., Hallén J., Marti B., Live high-train low for 24 days increases hemoglobin mass and red cell volume in elite endurance athletes, Journal of Applied Physiology, 2006;100:1938–45 /trening wysokogórski.