Specyfika pływania na wodach otwartych jest znamienna w wielu aspektach. W odróżnieniu od „tradycyjnego” pływania na basenie, pokonywaniu znacznych odległości na otwartym akwenie towarzyszy uczucie nieograniczonej wolności i swobody przemieszczania się człowieka w środowisku wodnym.

 Pływanie na wodach otwartych można rozpatrywać w dwojaki sposób. Obejmuje ono zarówno grupowe zmagania pływaków startujących w maratonach pływackich, jak również indywidualne zmagania z naturą pojedynczych jednostek. W obu przypadkach, ta specyficzna forma aktywności w środowisku wodnym, sprzyja realizacji wartości witalnych i perfekcjonistycznych, będąc jednocześnie wyrazem niezwykłej natury człowieka.

10- kilometrowy maraton pływacki, jako oficjalna konkurencja igrzysk olimpijskich, został uwzględniony niedawno, bo w 2008 roku w Pekinie. Rezultaty uzyskane przez czołowych zawodników świadczą o perfekcyjnym przygotowaniu kondycyjnym każdego z nich, gdyż pomimo długiego (blisko dwugodzinnego) czasu trwania wysiłku, różnice czasowe dzielące medalistów są minimalne. Charakter walki sportowej podczas maratonu pływackiego jest nieco inny od tej, jaką możemy obserwować na tradycyjnej pływalni. Brak lin torowych wyznaczających indywidualne strefy dla każdego zawodnika stwarza możliwość bezpośredniego kontaktu zawodników i swobodę przemieszczania się na trasie wyścigu.

Inną formą pływania na wodach otwartych jest samodzielne pokonywanie długich dystansów. Może ono mieć znamiona rekreacyjnej aktywności człowieka ukierunkowanej na penetrację natury, bądź też znamiona aktywności wyczynowej, której celem jest chęć pobicia rekordu znanej trasy lub samo jej przepłynięcie.

W trakcie wielogodzinnych „wypraw” pływackich, człowiek musi się częstokroć zmagać z trudnymi warunkami atmosferycznymi i zimną wodą. Próby przepłynięcia wielokilometrowych odcinków (np. kanału La Manche) odbywają się najczęściej w asekuracji łodzi ratunkowej, z której podawany jest pływakowi pokarm w określonych odstępach czasowych, bądź niezbędna pomoc w sytuacji zagrożenia zdrowia i życia. W tym przypadku akcentowana jest realizacja potrzeby poczucia bezpieczeństwa osoby przebywającej w wodzie, zaś wartością najcenniejszą – jej życie.

Pierwszą Polką, która pokonała kanał La Manche 30 sierpnia 1975 roku w czasie 11 godzin i 10 minut jest Pani Teresa Zarzeczańska, która nadal uprawia pływanie i uczestniczy w zawodach pływackich „Mastersów”. Doświadczenia Pani Teresy z pływania na wodach otwartych potwierdzają znamiona trudności nawigacyjno-psychologicznych oraz bezcenne wsparcie pilota wyznaczającego kurs.

Pływanie na wodach otwartych jest sposobem realizacji zarówno wartości egzystencjalnych, jak i nieegzystencjalnych, ponieważ z jednej strony decydujeo istnieniu człowieka – pływaka o ponadprzeciętnych możliwościach wytrzymałościowych i odwadze, a z drugiej wyraża jego specyficzną naturę. Samotne pokonywanie długich dystansów na wodach otwartych jest ponadto sposobem realizacji wartości duchowych. Podejmowanie tego rodzaju wysiłku może być przez niektórych postrzegane w kategoriach ofiary składanej Bogu, bądź też dążeniami motywowanymi chęcią pomnażania posiadanych „talentów”.