Spośród dostępnych na rynku suplementów żywieniowych dużym zainteresowaniem nabywców cieszą się odżywki kreatynowe (kreatyna). W kilku opublikowanych pracach badawczych wykazano, że suplementacja kreatyną (Cr) może wpłynąć na zwiększenie mięśniowych zasobów fosfokreatyny (PCr) i zwiększyć zdolność generowania mocy maksymalnej w wysiłkach krótkotrwałych. Jednakże wpływ suplementacji kreatyną na tempo resyntezy fosfokreatyny po zakończeniu intensywnego wysiłku oraz w przerwach między wysiłkami (w trakcie wysiłków interwałowych) nie został w pełni poznany.

Fosfokreatyna (PCr) jest głównym substratem energetycznym biorącym udział w resyntezie ATP w trakcie wykonywania krótkotrwałych, skrajnie intensywnych wysiłków fizycznych. Stężenie fosfokreatyny w komórce mięśniowej jest około 3-4 razy większe od stężenia ATP. Wewnątrzkomórkowe zasoby fosfokreatyny ulegają znacznemu wyczerpaniu po upływie 10 sekund, a całkowitemu wyczerpaniu po upływie 15-20 sekund maksymalnego wysiłku.

W jednym z badań związanych z tą tematyką starano się określić wpływ suplementacji kreatyną (25 g monohydratu kreatyny na dzień przez okres 5 dni) na rozpad i resyntezę fosfokreatyny w trakcie kilku powtarzanych wysiłków interwałowych o wysokiej intensywności.

W grupie badanych osób znalazły się osoby w wieku 18-22 lat, które podzielono na grupę przyjmującą kreatynę i grupę przyjmująca placebo.

Wykorzystując technologię spektroskopii nuklearnego rezonansu magnetycznego (P-NMR) obserwowano zmiany koncentracji metabolitów (ATP, PCr i Cr) w mięśniu brzuchatym łydki badanych osób w trakcie wysiłku i w okresie powysiłkowym.

Próby wysiłkowe obejmowały wysiłki dynamiczne i statyczne (skurcz izometryczny).

Wysiłki statyczne polegały na wykonaniu trzech izometrycznych skurczów o czasie trwania od 1 do 2 minut, z których każdy oddzielony był 2 minutową przerwą.

Wysiłki dynamiczne polegały na wykonaniu 5 serii składających się z 30 wyprostów w stawie kolanowym z maksymalną siłą, oddzielonych 2-minutowymi przerwami odpoczynkowymi.

Badania przeprowadzono trzykrotnie:
– przed rozpoczęciem suplementacji,
– 2 dni po rozpoczęciu suplementacji,
– 5 dni po rozpoczęciu suplementacji,

Wyniki badań wskazały na wzrost spoczynkowej koncentracji fosfokreatyny po 2 i 5 dniach suplementacji w grupie przyjmującej kreatynę w porównaniu z grupą placebo.
Zawartość wewnątrzmięśniowej fosfokreatyny uległa zwiększeniu o 11% po 2 dniach i o 16% po 5 dniach suplementacji, w porównaniu z poziomem wyjściowym.

Nie stwierdzono jednak międzygrupowych różnic (pomiędzy grupą przyjmującą kreatynę a grupą placebo) w tempie rozpadu fosfokreatyny podczas wysiłku oraz w tempie jej resyntezy w przerwie powysiłkowej.

Zdaniem autorów omawianego badania, suplementacja kreatyną podnosi spoczynkowy poziom fosfokreatyny i zwiększa możliwości generowania większej mocy w krótkotrwałych wysiłkach maksymalnych, natomiast nie wpływa na tempo resyntezy fosfokreatyny w przerwach między wysiłkami podczas wykonywania izometrycznych skurczów mięśniowych.

Opracowano na podstawie:
Vandenberghe K., Van Hecke P., Van Leemputte M., Vanstapel F., Hespel P. (1999). Phosphocreatine resynthesis is not affected by creatine loading. Medicine and Science in Sports and Exercise, 31: 236-242 kreatyna.