Pierwsze na świecie „solne sanatorium” powstało w latach 50-tych zeszłego stulecia w kopalni soli w Wieliczce. Od tego czasu datuje się rozwój speleoterapii (terapia prowadzona w jaskiniach solnych) – nowej konwencjonalnej metody, wspomagającej leczenie przewlekłych chorób górnych i dolnych dróg oddechowych. Wykazano, że powietrze jaskiń pozbawione jest aeroalergenów oraz chorobotwórczych mikroorganizmów, a dzięki odpowiedniemu stężeniu soli kamiennej (główny składnik leczniczy) i innych mikroelementów korzystnie wpływa na zmniejszenie stanu zapalnego w drogach oddechowych i stymulacje układu odpornościowego. Atmosfera solnych sanatoriów w sposób znaczący wpływa na odnowę biologiczną organizmu.
Wzrost zainteresowania leczniczym działaniem atmosfery jaskiń solnych oraz ograniczone możliwości w ich dostępności, spowodowały powstanie licznych „sztucznych komór solnych”. Często takie syntetyczne komory nie spełniają wymogów sanitarnych i/lub technicznych. W niektórych przypadkach przebywanie w „sztucznej grocie solnej” może stać się przyczyną infekcji dróg oddechowych. Dlatego wybierając się na seans do sztucznej groty solnej należy zwrócić uwagę, czy w sąsiadującym z nią pomieszczeniu znajduje się halogenerator, który produkuje i podaje suchy aerozolu chlorku sodu w 98% o wielkości cząstek 1- 5 um, a więc taki który dociera do pęcherzyków płucnych. Badania mikroklimatu komory (halokomnaty) zaopatrzonej w generator aerozolowy wykazały, że optymalne warunki terapeutyczne występują w 20-24oC, wilgotność 60%, przy stężeniu chlorku sodu 10-15 mg/m3 i czasie trwania zabiegu ok 45 minut. Terapia z użyciem aerozolu (haloterapia) stymuluje eliminację niekorzystnej mikroflory i ma działanie bakteriostatyczne. Suchy aerozol będąc fizjologicznym bodźcem oddziałuje na lokalne mechanizmy odpornościowe dróg oddechowych, wykazuje wysoką skuteczność (82%) w leczeniu pacjentów z alergią na pyłki, pozytywnie wpływa na metabolizm i stan skóry (przy łuszczycy, egzemie) oraz działa przeciwzapalnie. Wiele jest zalet działania leczniczego i relaksującego speleoterapii i haloterapii, dlatego warto korzystać z możliwości seansu w pierwszej kolejności w naturalnej komorze solnej lub alternatywnie halokomnacie. Speleoterapia
Przeciwwskazania: Sole chlorku wzmagają odruch kaszlu, dlatego w zaostrzeniu astmy pobyty w jaskiniach solnych są przeciwwskazane. Inne przeciwwskazania do korzystania ze speleoterapii to: nadczynność tarczycy, choroby nowotworowe, gruźlica.
Opracowano na podstawie:
1. Chervinskaya, A.: Haloterapia w mikroklimacie komory solnej jako metoda medycyny rekonwalescencyjnej. Balneologia Polska, 2007: 49 (2): 142-144.
2. Helbin J., Kolarzyk E.: Wykorzystanie walorów środowiska naturalnego w wspomaganiu leczenia farmakologicznego. Problemy Higieny i Epidemiologii, 2005; 86 (1): 22-26.
3. Ponikowska, I., Latour, T., Czerwinskaja, A., Chojnowski, J., Błaszkiewicz, B. & Szmurło, W.: Badania właściwości fizyczno-chemicznych suchego aerozolu solnego w komorze naziemnej. Balneologia Polska 2009; 51 (2): 92-100.
4. Skulimowski H.: Leczenie chorych na astmę oskrzelową w komorach kopalni soli w Wieliczce. Przegląd Lekarski, 1964; 4-5: 225.
