U większości osób z zespołem Downa rozwój psychoruchowy jest spowolniony (min. poprzez wolniejszy rozwój umysłowy – co zaznacza się już po urodzeniu, a także poprzez spowolnienie w rozwoju motorycznym – gdzie w wieku 4-6 miesięcy zauważa się zaniżanie proporcji rozwojowych (trudności koordynacyjne)).
Badania dzieci starszych oraz osób dorosłych z zespołem Downa dały możliwość zidentyfikowania 3 typów wzorców zachowań:
a) pierwszy wzorzec stanowią osoby otwarte, towarzyskie, miłe, uczuciowe, mające duże poczucie humoru,
b) drugi to osoby nieaktywne, ospałe, bierne,
c) trzeci wzorzec stanowią osoby (często o ograniczonych możliwościach intelektualnych) drażliwe, agresywne, potrafiące niszczyć przedmioty i wyładowujące frustracje na osobach bliskich.
Celem autorów badań było określenie wpływu ćwiczeń siłowych na stan emocji oraz stan sprawności fizycznej u dzieci z zespołem Downa (badanymi osobami były przedstawiciele drugiej i trzeciej z wymienionych powyżej grup).
W badaniu wzięło udział 20 osób (15-18 lat – w tym 7 osób z upośledzeniem lekkim, 3 z upośledzeniem umiarkowanym), które uczestniczyły w zajęciach ruchowych obejmujących ćwiczenia siłowe wykonywanie indywidualnie, ze współćwiczącym a także przy użyciu piłek lekarskich. Ćwiczenia trwały 6 miesięcy (2 razy w tygodniu po 45 minut). W grupie kontrolnej znalazło się 10 osób (9 osób z upośledzeniem lekkim i 1 z upośledzeniem umiarkowanym; w ostatniej fazie badania ostatecznej analizie poddano 8 osób) odbywających w tym samym czasie zajęcia związane z grami i zabawami planszowymi pod opieką studentów AWF.
Do przeprowadzenia analiz wykorzystano:
– test Eurofit (zmodyfikowany przez Jeana-Claude’a de Portera)
– opracowany przez autorów plan treningów siłowych
– test psychologiczny oraz arkusz obserwacji
Na podstawie przeprowadzonych zajęć oraz po przestudiowaniu wyników, autorzy uzyskali następujące wnioski końcowe:
– wykonywane systematycznie ćwiczenia siłowe miały pozytywny wpływ na ocenianą sprawność fizyczną dzieci z zespołem Downa (w grupie badanej w sposób istotny wzrósł poziom wytrzymałości ogólnej, skoczności, gibkości, równowagi oraz siły mięśni brzucha a także wzrósł poziom siły statycznej kończyn górnych).
– systematyczny trening siłowy dzieci z zespołem Downa miał pozytywny wpływ na sprawność psychiczną badanych (półroczny trening siłowy obniżył poziom agresji i chwiejności emocjonalnej u badanej grupy). Prowadzone zajęcia o charakterze siłowym miały pozytywny wpływ na wzrost chęci poprawy wyników oraz aspiracji w grupie eksperymentalnej (większość chciała dorównać lub przewyższyć poziomem sprawności swoich kolegów).
– stosowany trening oporowy podwyższył samodyscyplinę dzieci z zespołem Downa
– odpowiednio dobrany zestaw ćwiczeń oporowych, umiejętnie wkomponowanych w program ćwiczeń fizycznych ma pozytywny wpływ na poziom wybranych cech osobowościowych oraz poziom sprawności fizycznej u dzieci z zespołem Downa.
Opracowano na podstawie:
Stefaniak, T., Witkowski, K., Konieczna, P., Mazur, R. Wpływ ćwiczeń siłowych na poziom sprawności psychofizycznej osób z zespołem Downa. W: Bolach, W., Migasiewicz, J. (red.). Rozprawy Naukowe Akademii Wychowania Fizycznego we Wrocławiu. AWF: Wrocław, 2010, 30, s. 76-82.