Rejestracja zmian stężenia mleczanu [La^–] we krwi kapilarnej względem intensywności wysiłku podczas stopniowanych prób wysiłkowych pozwala ocenić efektywność treningu, określić zakres intensywności treningowych oraz skontrolować aktualny poziom możliwości wysiłkowych zawodnika.

Pomimo istniejących kontrowersji wokół terminologii określającej poszczególne progi metaboliczne, ich oznaczanie stało się popularne wśród trenerów, za sprawą wprowadzenia na rynek automatycznych analizatorów, umożliwiających pomiar stężenia mleczanu w warunkach terenowych.

Próg mleczanowy LT (lactate threshold) oznacza intensywność wysiłku po przekroczeniu której stężenie mleczanu we krwi wzrasta ponad poziom spoczynkowy (często przyjmuje się wzrost o około 0,5 mmol · l^-1). Istnieje ścisła korelacja między „progową” prędkością biegu a średnią prędkością, jaką jest w stanie utrzymać zawodnik podczas maratonu. U wysoko wytrenowanego zawodnika, przekroczenie progu mleczanowego LT może nastąpić dopiero przy intensywności osiągającej 85 – 90 % VO_2max.

Intensywność przy której obserwowany jest dalszy wzrost stężenia mleczanu we krwi, osiągający poziom górnej granicy równowagi pomiędzy jego produkcją i usuwaniem, określa się mianem progu beztlenowego AT (anaerobic threshold) lub maksymalnej równowagi mleczanowej MLSS (maximal lactate steady state). Intensywność wysiłku (np. prędkość biegu) na poziomie progu AT/MLSS odpowiada około 90% HR_max i może być utrzymywana maksymalnie przez około 60 minut. Z tego względu, prędkość biegu na poziomie progu AT jest silnie skorelowana ze średnią prędkością, jaką zawodnik utrzymuje podczas biegu na dystansie 10000 m i półmaratonu.

Trening „progowy” prowadzony jest zwykle z intensywnością (określoną prędkością biegu bądź częstością skurczów serca) zbliżoną do poziomu LT. Przesunięcie progu mleczanowego w prawo (w kierunku wyższych intensywności) powoduje, że zawodnik jest w stanie kontynuować wysiłek z większą prędkością biegu lub z większą częstością skurczów serca bez wzrostu stężenia mleczanu [La^–] i akumulacji jonów wodorowych [H⁺] (powodujących obniżenie pH), co świadczy o wzroście jego wydolności fizycznej. Obserwowane zjawisko może być wynikiem wzrostu ilości i wielkości mitochondriów oraz większej aktywności kluczowych enzymów oksydacyjnych, powodujących wzrost możliwości resyntezy ATP ze źródeł aerobowych. Ponadto, przesunięcie progu LT może być również spowodowane większą zdolnością transportowania (usuwania) mleczanu na zewnątrz komórki mięśniowej.

(fragment z artykułu autora tekstu opublikowanego w Magazynie Trenera, 05/2011) próg mleczanowy.

próg mleczanowy

próg mleczanowy

próg mleczanowy