Zarówno zawodowe jak i amatorskie uprawianie sportu korzystnie wpływa na organizm i niesie ze sobą niezliczoną ilość pozytywnych efektów w sferze fizycznej, psychicznej czy społecznej. Niestety istnieje coś co sprawia, że sport może stać się niebezpieczny. Są to kontuzje.
Kontuzje są nieodłącznym ryzykiem związanym z uprawianiem każdego sportu, zwłaszcza gry zespołowe narażone są na ich występowanie. W sportach tych bowiem urazy mogą wynikać z bezpośredniej walki sportowej między zawodnikami lub z nadmiernych obciążeń stosowanych podczas treningów, meczów czy niewłaściwych ćwiczeń. Pomijając właściwy trening, aby zapobiegać pojawianiu się kontuzji, należy zadbać o prawidłową odnowę biologiczną zawodników po zawodach i leczenie nawet najdrobniejszych urazów. Skutecznym sposobem na takie kompleksowe podejście jest zastosowanie środków fizjoterapeutycznych m.in. masaż, sauna, kinezyterapia, kinesiotaping i inne.
Andersz N. i Boguszewski D. (2013) na podstawie skonstruowanej przez siebie ankiety zanalizowali metody fizjoterapeutyczne stosowane u zawodników gier zespołowych (takich jak koszykówka, piłka ręczna i piłka nożna) podczas odnowy biologicznej i leczenia kontuzji oraz ich subiektywną skuteczność. Badani oceniali efektywność w kilku kategoriach m.in. redukcja bólu, przywracanie zakresu ruchu w stawie, przez zastosowanie 10cio stopniowej skali.
Badacze poddali sondażowi aż 296 osób z czego 84% deklarowało, że przynajmniej raz doznało uszkodzenia ciała podczas treningu lub meczu. Wśród urazów przeważały urazy mięśniowo-stawowe powodujące krótkie przerwy treningowe lub zmianę obciążeń. Tylko ¼ z nich twierdziła, że uszkodzenia te wiązały się z bólem podczas ćwiczeń lub czynności codziennych. Zabiegi fizjoterapeutyczne stosowane najczęściej przy kontuzjach to pole magnetyczne, światłoterapia, laseroterapia, kinezyterapia i hydromasaż. Skuteczność tych zabiegów najwyżej oceniania była przez szczypiornistów, a najniżej przez piłkarzy nożnych.
Z zabiegów odnowy biologicznej regularnie korzystało jedynie 55% badanych sportowców, z czego większość stanowili mężczyźni. Najczęściej stosowanymi zabiegami była sauna, masaż i hydromasaż.
Trzy podstawowe filary efektywności zawodnika to: trening, odżywianie i regeneracja organizmu. Czwarty stanowi leczenie kontuzji i urazów towarzyszących. Dopiero takie kompleksowe podejście do zawodnika może być gwarancją sukcesu. Niestety zbyt często pomijane są takie elementy jak prawidłowa odnowa biologiczna oraz bagatelizowane są urazy, które z czasem mogą doprowadzić do poważnej kontuzji. Zabiegi fizjoterapeutyczne stosowane w odnowie biologicznej i terapii uszkodzeń są skuteczną i dobrze ocenianą przez zawodników metodą, jednak nadal mało rozpowszechnioną. W każdym sporcie, nie tylko zespołowym, powinny one stanowić nieodłączny element procesu treningowego.
Piśmiennictwo
- Andersz N., Boguszewski D., Zastosowanie i skuteczność zabiegów fizjoterapeutycznych w rehabilitacji i odnowie biologicznej zawodników gier zespołowych. Roczniki Naukowe Wyższej Szkoły Wychowania Fizycznego i Turystyki w Białymstoku 2013, 16-19.
- Skalska-Izdebska R., Kuzian D., Pałka T. i wsp. Wykorzystanie fizjoterapii w odnowie biologicznej sportowców. Young Sport Science of Ukraine, 2012, 3, 195-204.
