Choroby cywilizacyjne są głównym problemem naszych czasów. Jak sama nazwa wskazuje, ich pojawienie się i zaawansowanie jest ściśle związane z rozwojem cywilizacji. Sztandarową grupę tych schorzeń – dotyczącą 60-80% społeczeństwa, stanowią bóle pochodzenia odkręgosłupowego.
Przyczyną pojawienia się ich w społeczeństwie są przede wszystkim sumujące się przeciążenia segmentów kręgosłupa związane z warunkami środowiska pracy i odpoczynku w jakich funkcjonuje współczesny człowiek. Znamienną role odgrywają również przyczyny psychologiczne takie jak duży stres, znaczne tempo życia, depresje oraz przyczyny indywidualne – m.in. nadwaga, brak ruchu czy błędy żywieniowe.
Sumowanie się przeciążeń cywilizacyjnych doprowadza początkowo do odwracalnych zmian czynnościowych, a dopiero później do zmian zwyrodnieniowych kręgosłupa. Jednym z pierwszych objawów zmian czynnościowych może być wzmożone napięcie mięśniowe i/lub obecność w przeciążonych mięśniach punktów spustowych. Leczenie powinno być ukierunkowane na normalizacje napięcia, dlatego w przypadkach takich znaczną rolę odgrywają niefarmakologiczne metody leczenia, takie jak rehabilitacja i masaż leczniczy.
W badaniu przeprowadzonym przez A. Ćwirlej i wsp. w 2005 roku postanowiono porównać efekty lecznicze masażu klasycznego i masażu aromaterapeutycznego u osób z przeciążeniowym bólem kręgosłupa. W tym celu, grupę 50 osób cierpiących na ta przypadłość, autorzy poddali serii zabiegów masaży klasycznych (10 zabiegów), z czego 24 pacjentów masowano z zastosowaniem odpowiednich mieszanek olejków aromatycznych, natomiast u 26 użyto neutralnego środka poślizgowego.
Analizując dane zebrane w wywiadzie, badacze zwrócili uwagę na fakt, iż aż 80% badanych wykonywało pracę o charakterze siedzącym. Dodatkowo 64% pacjentów miało nadwagę lub otyłość. Mimo, że 72% osób poddanych badaniu uważało się za aktywnych fizycznie, tylko 12% pacjentów uprawiało regularną aktywność fizyczną (przynajmniej raz w tygodniu).
Najważniejszą wartością sprawdzaną w tym badaniu był poziom natężenia bólu. Jako narzędzia pomiarowego użyto 10cio punktowej skali wizualno-analogowej. Pacjent określał stopień bólu przed i po serii zabiegów. Uzyskane wyniki były jednoznaczne i w jasny sposób wskazywały na ogólną skuteczność przeciwbólową zabiegów masażu klasycznego w bólach przeciążeniowych niezależnie od użytego środka poślizgowego. Jednak analizując uzyskane wyniki pod względem rodzaju stosowanego preparatu, niewątpliwie stwierdzono że przy zastosowaniu masażu aromaterapeutycznego zdecydowanie częściej występowało całkowite ustąpienie dolegliwości bólowych (66,7%) w porównaniu z masażem klasycznym bez użycia olejków eterycznych (38,5%).
Dodatkowo autorzy pokusili się o zbadanie zmian ruchomości kręgosłupa w odpowiedzi na serię zabiegów. Korzystny efekt stwierdzono w obu rodzajach masaży, jednak z nieznaczną przewagą na rzecz masaży aromaterapeutycznych.
Uzyskane wyniki potwierdzają, że terapia masażem przeciążeniowych bólów kręgosłupa jest skuteczna. Czynnik mechaniczny, jakim jest nacisk na tkanki, zmniejsza napięcie mięśniowe, a sam masaż ma ogromny wpływ na poprawę stanu psychosomatycznego człowieka. Jednak dodatkowe wprowadzenie aromaterapii pozwala na uzyskanie jeszcze wyższej efektywności zabiegów.
Wprowadzenie podczas masażu do tkanek preparatu leczniczego w postaci odpowiedniej mieszanki aromatycznej, zwielokrotnia jego efekt terapeutyczny poprzez działanie przeciwbólowe, przeciwzapalne i rozszerzające naczynia krwionośne mięśni, a zapach rozchodzących się podczas zabiegu olejków łagodzi napięcia psychiczne.
Piśmiennictwo
1. A. Ćwirlej, A. Ćwirlej, H. Gregorowicz-Cieślik: „Masaż klasyczny i aromaterapeutyczny w bólach kręgosłupa”; Przegląd Medyczny Uniwersytetu Rzeszowskiego; 2005, 4, 366-371
