Biofeedback, czyli świadome sterowanie czynnością bioelektryczną mózgu. To nowoczesna metoda rehabilitacji, której skuteczność i zakres możliwości terapeutycznych ciągle są badane. Przedrostek bio odnosi się do procesów fizjologicznych, które zachodzą w naszym organizmie, połączenie dwóch członów bio oraz feedback można interpretować jako otrzymywanie informacji zwrotnej z procesów  zachodzących w ludzkim ciele.

Elektroencefalografia (EEG) jest metodą rejestracji spontanicznej czynności bioelektrycznej mózgu przy pomocy elektrod umieszczonych na powierzchni głowy. Sam zapis otrzymany przy pomocy tej metody nazywa się elektroencefalogramem (oznacza się go także skrótem EEG).

Za połączenie obu metod odpowiedzialny jest japoński psycholog Joe Kamiya, który udowodnił, że człowiek jest w stanie samodzielnie wskazać, kiedy jego mózg produkuje fale alfa. Japończyk potwierdził, że aby tego dokonać, niezbędna jest zmiana stanu psychicznego oparta na otrzymywaniu informacji zwrotnej.

Działanie EEG Biofeedback jest szerokie, w szczególności ma zapewnić wielowymiarowe zmiany w funkcjonowaniu danej osoby. Zastosowanie EEG Biofeedback można rozpatrywać jako formę terapii pedagogicznej,  czyli oddziaływań pozwalających na wyprowadzenie badanego z jego problemu lub zaburzenia, bądź zmniejszeniu poziomu jego wpływu na życie jednostki. Kolejnym polem, gdzie EEG Biofeedback znalazło zastosowanie jest trening. Korzystają z niego osoby zdrowe, które chcą osiągnąć wyższą wydajność mózgu, wzmocnić jego funkcjonowanie i usprawnić jego pracę.

Warto zwrócić uwagę na wykorzystywanie EEG Biofeedbacku w innych formach terapii, jako jeden z elementów kompleksowego wspomagania. Często stosuje się tą formę, jako interwencję podczas treningu relaksacji, oddychania, terapii behawioralno – poznawczej, edukacji pacjenta, modyfikacji jego zachowań, technik medytacji, lub hipnozy.

Terapia rozpoczyna się od wypracowania przez terapeutę poczucia komfortu oraz stanu relaksacji u pacjenta. Należy zwrócić uwagę, iż przez sprzężenie zwrotne, pacjent uczy się kontrolowania napięcia mięśni i sposobów efektywnego uspokojenia się. Dopiero po opanowaniu tej czynności można mówić o właściwej formie terapii, gdzie pacjent pracując nad poprawą swojego funkcjonowania psychofizycznego zwiększa poczucie samoświadomości i zdobywa wiedzę pozytywnie oddziaływującą na jego życie.

W czasie sesji terapeuta wysyła bezpośrednie sygnały do pacjenta, poprzez odpowiednie polecenia, do których pacjent dostosowuje się odpowiednio manipulując pewnymi procesami organizmu.

W czasie pracy z EEG Biofeedbackiem pacjent doświadcza różnorodnych stanów psychicznych, co oznacza, że jest bardzo aktywny psychicznie. Efektem terapii jest utrwalenie u pacjenta poznanych mechanizmów i zachowań, aby w przyszłości bez przeszkód można było je odtworzyć i w pełni wykorzystać.

Obszary oddziaływań EEG Biofeedback:

Opracowano na podstawie:

Walkowiak H.  EEG Biofeedback: Charakterystyka, Zastosowanie, Opinie specjalistów. Studia Edukacyjne, 2015:36:307-325.

Giedzinska-Simons A. On Integrating an Integrative: Implications for Implementing a Biofeedback Program into an Inpatient Rehabilitation Hospital. Biofeedback: Fall 2014:42(3):115-120.

Niezgoda A., Badania elektrofizjologiczne w praktyce neurologicznej, [w:]  Neurologia. Kompendium, red. W. Kozubski, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2014.