Istnieją pewne różnice w mięśniowym profilu metabolicznym dzieci i osób dorosłych. W kolejnych okresach ontogenezy dochodzi u dzieci i młodzieży do stopniowego „dojrzewania” beztlenowych szlaków metabolicznych. Zmiany te wyjaśniają postępujący z wiekiem wzrost możliwości wykonywania wysiłków krótkotrwałych o wysokiej i maksymalnej intensywności.
W jednym z przeprowadzonych badań (którego wyniki opublikowano na łamach Journal of Applied Physiology) naukowcy postanowili zbadać różnice w wysiłkowych zmianach akumulacji metabolitów podczas stopniowanego wysiłku fizycznego angażującego mięsień brzuchaty łydki. W tym celu wykorzystano technologię magnetycznego rezonansu jądrowego (31P-NMR) w celu analizy zmian wewnątrzmięśniowego pH i stosunku Pi/PCr (fosforanu nieorganicznego do fosfokreatyny) u dzieci i osób dorosłych. metabolizm mięśniowy
Spoczynkowe wielkości wewnątrzmięśniowego pH i wielkości stosunku były jednakowe w obu grupach. W początkowej fazie wykonywania wysiłku o stopniowo wzrastającej intensywności (polegającego na prostowaniu i zginaniu stopy w stawie skokowym) odnotowano podobny przebieg zmian spadku pH i wzrostu Pi/PCr u mięśniach dzieci i dorosłych. Jednak wraz ze wzrostem intensywności zaobserwowano większy i szybszy spadek pH oraz większy wzrost Pi/PCr w mięśniach u osób dorosłych niż u dzieci.
Autorzy podsumowali, że odnotowany przebieg dynamiki zmian koncentracji opisanych metabolitów w trakcie wykonywania intensywnego wysiłku jest inny u dzieci i dorosłych. Spowodowane jest to tym, iż młodsze dzieci posiadają mniejsze rezerwy PCr (fosfokreatyny), a co się z tym wiąże, ograniczone możliwości szybkiej resyntezy ATP, co wyjaśnia ograniczone zdolności wykonywania wysiłków krótkotrwałych o wysokiej i maksymalnej intensywności. Ponadto, spadek wewnątrzmięśniowego pH podczas intensywnego wysiłku jest mniejszy u dzieci niż u dorosłych, co świadczy o mniejszym zakwaszeniu mięśni podczas wysiłku.
Z praktycznego punktu widzenia, obserwacje te mają istotne znaczenie dla nauczycieli wychowania fizycznego i trenerów prowadzących zajęcia z dziećmi i młodzieżą, ponieważ wskazują na konieczność uwzględnienia rozwojowych zmian dokonujących się w dojrzewającym organizmie dziecka w planowaniu lekcji wf lub zajęć treningowych (np. odmienny dobór intensywności i czasu trwania zadań ruchowych dla dzieci młodszych i dojrzałej młodzieży).
Opracowano na podstawie:
Zanconato S, Buchthal S, Barstow TJ, Cooper DM. 31P-magnetic resonance spectroscopy of leg muscle metabolism during exercise in children and adults. Journal of Applied Physiology. 1993; 74: 2214-8.