Bezpośrednim źródłem energii w mięśniach jest ATP (wysokoenergetyczny związek chemiczny), którego wewnątrzmięśniowa pula jest niewielka i wymaga ciągłej resyntezy w trakcie wysiłku. W mięśniach szkieletowych ATP jest resyntezowane z kilku dostępnych źródeł. Głównym substratem energetycznym biorącym udział w resyntezie ATP, dominującym w trakcie wykonywania wysiłków krótkotrwałych z intensywnością maksymalną jest fosfokreatyna (PCr). Reakcja odtworzenia ATP z zasobów PCr jest procesem zachodzącym bez udziału tlenu (proces beztlenowy). Pozostałymi substratami biorącymi udział w energetyce pracy mięśniowej są: glukoza i glikogen (procesy beztlenowe i tlenowe) oraz z wolne kwasy tłuszczowe (procesy tlenowe). Udział poszczególnych procesów metabolicznych zależy od czasu trwania i intensywności wysiłku.…
Autor: Andrzej Sagalara
Konkurencje biegowe charakteryzują się zróżnicowanym czasem trwania wysiłku. Biegi sprinterskie rozgrywane są na dystansach od 100m do 400m. Charakteryzują się bardzo wysoką intensywnością i trwają od kilku do kilkudziesięciu sekund. Biegi średnie rozgrywane są na dystansach 800m, 1500m i 3000m. Intensywność tych biegów jest wysoka a czas wysiłku wynosi zwykle kilka minut (w zależności od poziomu sportowego). Biegi długie obejmują dystanse dłuższe, tj. 5000m, 10 000m, półmaratony i maratony. Czas ich trwania, w przypadku biegów na 5000m i 10 000m zawiera się w przedziale od kilkunastu do kilkudziesięciu minut.
Wyznaczanie progu mleczanowego (LT) stosowane jest w praktyce trenerskiej w celu monitorowania i programowania procesu treningowego. Zmiany wielkości progu mleczanowego z wiekiem u trenujących bieganie Mastersów były przedmiotem badań naukowców z Phoenix (USA). Naukowcy przeprowadzili badanie longitudninalne (długofalowe) z udziałem biegaczy – Mastersów, porównując wyniki badań wykonane w 6-letnim odstępie.
Badania naukowe dotyczące stresu oksydacyjnego cieszą się rosnącą popularnością wśród naukowców. Stres oksydacyjny występuje wówczas gdy dochodzi do zachwiania równowagi pomiędzy produkcją wolnych rodników (reaktywnych form tlenu i azotu) a mechanizmami obrony antyoksydacyjnej (neutralizującej reaktywne formy tlenu i azotu). Wzmożone zużycie tlenu i zwiększone tempo procesu fosforylacji oksydacyjnej w trakcie długotrwałego wysiłku fizycznego powoduje powstawanie wolnych rodników na poziomie mitochondrialnym. Prowadzi to do zaburzenia sprawnego funkcjonowania procesów metabolicznych oraz nasilenia procesów uszkadzających wiele struktur komórkowych. Interesujące jest jednak to, że regularna aktywność fizyczna sprzyja wzmacnianiu obrony antyoksydacyjnej organizmu. W jednym z badań przeprowadzonym przez zespół badaczy z Grecji zbadano wpływ…
Spośród dostępnych na rynku suplementów żywieniowych dużym zainteresowaniem nabywców cieszą się odżywki kreatynowe (kreatyna). W kilku opublikowanych pracach badawczych wykazano, że suplementacja kreatyną (Cr) może wpłynąć na zwiększenie mięśniowych zasobów fosfokreatyny (PCr) i zwiększyć zdolność generowania mocy maksymalnej w wysiłkach krótkotrwałych. Jednakże wpływ suplementacji kreatyną na tempo resyntezy fosfokreatyny po zakończeniu intensywnego wysiłku oraz w przerwach między wysiłkami (w trakcie wysiłków interwałowych) nie został w pełni poznany. Fosfokreatyna (PCr) jest głównym substratem energetycznym biorącym udział w resyntezie ATP w trakcie wykonywania krótkotrwałych, skrajnie intensywnych wysiłków fizycznych. Stężenie fosfokreatyny w komórce mięśniowej jest około 3-4 razy większe od stężenia ATP. Wewnątrzkomórkowe…
Wysiłkom długotrwałym towarzyszą dwa rodzaje zmęczenia – obwodowe i ośrodkowe. Zmęczenie obwodowe jest wynikiem zmian lokalnych rozwijających się w mięśniach, natomiast zmęczenie ośrodkowe jest wynikiem zmian w ośrodkowym układzie nerwowym. Zgodnie z jedną z teorii zmęczenia ośrodkowego, podwyższony poziom serotoniny w mózgu powoduje obniżenie sprawności procesów myślowych i zdolności wysiłkowych zawodnika. Do wzrostu poziomu serotoniny w mózgu dochodzi w sytuacji podwyższenia poziomu tryptofanu (który jest jej prekursorem) we krwi. W trakcie długotrwałego wysiłku fizycznego dochodzi do obniżenia się poziomu aminokwasów rozgałęzionych (BCAA), powodując wzrost wskaźnika tryptofan/BCAA. Większy poziom tryptofanu we krwi powoduje, że w łatwiejszy sposób przenika on do mózgu…
Interesujące są doniesienia naukowe, dotyczące wpływu aktywnej formy odpoczynku na tempo usuwania mleczanu z krwi w okresie powysiłkowym. Okazuje się, że tempo usuwania mleczanu z krwi następuje szybciej, jeżeli po zakończeniu intensywnego wysiłku zastosowana zostanie odpowiednia forma aktywnego odpoczynku, aniżeli odpoczynek bierny.
Liczba zawodników startujących w licznych triathlonach systematycznie rośnie, podobnie jak zainteresowanie badaczy związanymi z wiekiem zmianami poziomu wydolności fizycznej triathlonistów. Klasyczny triathlon obejmuje pływanie na dystansie 1,5 km, jazdę rowerem na dystansie 40km oraz bieg na dystansie 10km. Wyniki osiągane przez czołowych triathlonistów w różnych kategoriach wiekowych świadczą o możliwości utrzymania wysokiego poziomu wydolności fizycznej (poprzez systematyczne treningi) wśród osób dorosłych i starszych. Po raz pierwszy triathlon został uwzględniony w programie Igrzysk Olimpijskich w Sydney w 2000 roku. W badaniach przeprowadzonych przez zespół francuskich badaczy z Uniwersytetu Toulon-Var w La Garde Cedex zbadano wpływu starzenia się organizmu na wyniki sportowe…
Wśród głównych czynników odpowiadających za obniżenie poziomu wydolności fizycznej związane z wiekiem wymienia się głównie te odpowiedzialne za obniżenie możliwości transportu tlenu z płuc do mięśni. Istnieje niewielka ilość badań naukowych prowadzonych wśród kobiet w wieku powyżej 20 roku życia (w okresie wieku średniego) dotyczących poszukiwania zależności pomiędzy wielkościami wskaźników wydolności aerobowej (VO2max, progu mleczanowego i kosztu energetycznego) a czasem osiąganym w biegach długodystansowych (np. na dystansie 10 kilometrów).
Naukowcy z Danii dokonali szczegółowej analizy prac badawczych dotyczących zmęczenia zawodników w trakcie meczu piłki nożnej. Określając aktywność zawodników podczas meczu (uwzględniając czas aktywnej gry i pokonany dystans) wskazano, że objawy zmęczenia u piłkarzy nożnych widoczne są zwykle w trzech fazach meczu: 1) w trakcie krótkich i intensywnych fragmentów gry (podczas trwania meczu), 2) w początkowej części drugiej połowy, 3) w ostatnich minutach spotkania, Zdaniem autorów bezpośrednie przyczyny „krótkotrwałego” zmęczenia, towarzyszącego intensywnej grze zawodnika nie są związane z wyczerpaniem zasobów glikogenu mięśniowego czy też wzrostem stężenia mleczanu i zakwaszeniem mięśniowym. zmęczenie w piłce nożnej Uważają oni natomiast, że przyczyną krótkotrwałego…